Kemet (Ezipeto ya baFaraon) ewumelaki tango molai kozala Ekolo eleki na bokasi na Bikolo nyonso ya bato mwindu na Afrika. Bikolo misusu ya bato mwindu ndakisa Nubia, Libiya pe Sinaï ezalaki na se ya kodondwa ya Kemet. Kodondwa ya Kemet ekendeki mosika tii na epayi ya baGreki, na Mezopotamia…
Tokoki kotanga “ngala ya bonkumu” pene na tuku misato na moko (31). Ngala ya bonkumu ezali molongo ya bakonzi oyo balandani na ndenge ya bondeko ya makila. Tango molongo yango ekokatana pe molongo mosusu ya bondeko ekomata na ebonga ya bokonzi, wana ekomi ngala mosusu. Pene na bafaraon kama minei (400) bakitanaki na bokonzi na Kemet.
Bokonzi na Kemet ewumelaki pene na bamvula nkoto misato (3000 ans), kobanda 3400 tii 332 yambo ya etangeli ya bamvula ya tango ya lelo. Banganga ya masapo (ba-historien) bakabola bokonzi ya Kemet na bileko minene libwa (9):
1. Eleko ya kalakala (3400 kino 2750 yambo ya tango ya lelo)
2. Bonkumu ya kala (2750 tii 2200 yambo ya tango ya lelo)
3. Mitelengano ya liboso (2200 kino 2150 yambo ya tango ya lelo)
4. Bonkumu ya katikati (2150 kino 1780 yambo ya tango ya lelo)
5. Mitelengano ya mibale (1780 kino 1580 yambo ya tango ya lelo)
6. Bonkumu ya sika (1580 kino 1080 yambo ya tango ya lelo)
7. Mitelengano ya misato (1080 kino 730 yambo ya tango ya lelo)
8. Bosekwi ya Bonkumu (730 kino 332 yambo ya tango ya lelo)
9. Na mobu 332 yambo ya tango ya lelo, Alexandre mokonzi ya Masedwani abotoli Kemet. Bobotoli wana nde ezwamaka lokola suka ya Bokonzi ya Kemet (Ezipeto ya bafaraon)