Ebale ya Kongo, uta Lualaba Kino Banana
Mbote na biso banso !! Lelo, toye kobeta lisolo ya ebale ya Kongo.
Ebale ya Kongo, ezali moko ya bibale minene ya Afrika. Ezwami na Afrika ya kati-kati ( Afrique Centrale).
Nkelo na yango ezwami na esika oyo babengi Lualaba, na etuka ya Lualaba.
Ebale ya Kongo ekatisi eteni monene ya Ekolo Kongo ya bolobani. Ezali mpe mopaka ya mokili oyo ekaboli Kongo-Kinshasa mpe Kongo Mfoa (Congo Brazzaville).
Libongo Ngobila (Beach Ngobila) nde ekaboli bingumba mibale : Kinshasa mpe Brazzaville.
Esengeli mpe koyeba ete, na mwa 27/10/1971 Tata-mokonzi ya ekolo ya ntango wana, MOBUTU SESE SEKO, abongolaki kombo ya Kongo ekomaki Zaïre. Na boye, na ngambo ya Kinshasa, tokomaki kobenga yango Ebale ya Zaïre mpe na ngambo ya Brazzaville, bakobaki kobengaka yango Ebale ya Congo.
Na molai na yango ya bakilometele 4700, ebale ya Kongo, ezali ebale ya mwambe (huitième) na molongo ya bibale ya milai na mokili mobimba.
Na oyo etali nguya na yango, Ebale ya Kongo esopaka 50. 832 m³/seconde na mbu atalaniki. Po na esopaneli, Ebale ya Kongo ezali ya mibale na sima ya ebale Amazone.
Na oyo etali mozindo, baluki bamonaki ete, ebale ya Kongo, ezali ya yambo na mokili mobimba. Bozindo na yango ezali ya bametele 220.
Ebale ya Kongo, ebwakamaka na mai ya Mbu ya Atalantiki, na etuka ya Kongo-Central, na ntaka ya Moanda, na engumba ya Banana. Tokoki koloba ete ngwoso ya ebale Kongo ezalaka na Banana.
Ngwoso to mpimo ezali esika wapi ebale ebwakamaka na Mbu.
Ya motuya ya koyeba lisusu ezali ete, EBALE YA KONGO, epesaka biso lotiliki na nzela ya buka oyo babengi INGA 1 pe INGA 2.
Etikali totonga INGA 3 pe Grand INGA. Tango ekosila kitoko, Ebale ya Kongo ekoki kopesa lotiliki na Afrika mobimba.
Kaka ndenge tolobaka ete, soki liloba moko epesi yo mwa nkwokoso, kende na www.monoko.org
yango ezali wana mpo na kosunga yo.
Totondi bino botondi