Mbote na biso !!
Lelo, tosolola moke lisolo ya NYAMA NA KOMBO YA BONOBO, to mpe Enganga ya motwa
. Bonobo azali moko ya lolenge ya nkema na libota ya bahominidé mpe pembeni ya Enganga. Bonobo azali moko ya libota ya nkema ya minene na Afrika.
Kasi, soki totali mosika, tokomona ete baBonobo bakeseni na makako misusu na lolenge na bango ya kobika esika moko.
Bonobo, ye akomaka na molai 1m2 mpe akomaka tíi na bambula ( bamvula) ntuku inei (40 ans).
Bonobo ya mwasi abotaka kaka mwana moko. Soki libaku ezwami, akoki kobota mapasa.
Na mobu 1929, nde baluki bayaki komona pe koyekola bonobo na ekolo République Démocratique du Congo, esika wapi ye abikaka. Kasi, uta bakoko, bayi-Kongo oyo bafandaka nzinga-nzinga, bayebi bonobo pe bizaleli na ye.
Esengeli mpe koyeba ete kombo BONOBO, ewuta na bobesi ya kombo BOLOBO, Bolobo mboka ya liboso epayi wapi bamona Bonobo. Azali na kombo Engebene na Ekolo oyo ezali nzinga-nzinga.
Bolobo ezali engumba ezwami na bokula ya ebale ya Kongo, na etuka ya Mai-Ndombe.
Kasi, soki tosali keba te, NYAMA oyo akolimwa kala te. Po na Nini?
Ezali na makambo mibale oyo ekoki kolimwisa nkema Bonobo.
Ya liboso, ezali bozámboli. Bozamboli ezali makambo ya kokataka banzete na zamba na elulu, ezanga kopesa tango ete, banzete misusu ekola.
Ya mibale ezali bokila-bobé. Ezali na babomi NYAMA oyo bazwa ndingisa te pe babomaka banyama lipwa-lipwa na lokoso ya kolia to mpe lokoso ya mosolo.
Makambo mibale oyo nde ekosala ete lolenge ya NYAMA oyo, elimwa.
Nde yango, Monoko elingaki kokabola na bino banso lisolo ya Bonobo.
Kaka ndenge tolobaka, soki mwa liloba moko epesi nkokoso kota na lombango na www.monoko.org Kuna nde okokuta biyano na mituna na yo.
Ebandeli ya mbula (mvula) elamu na kati ya www.monoko.org